Plebania we Wrocieryżu

Przy kościele we Wrocieryżu znajdują się dwie plebanie. Pierwsza została wybudowana w około 1930 roku. Wkrótce nie zostanie po niej ślad, gdyż trwają prace rozbiórkowe.
                                         

Stara plebania

Niedawno została wybudowana za wstawiennictwem tutejszego proboszcza Adama Kornalskiego nowa plebania

Nowa plebania

Szkoła we Wrocieryżu

Niedaleko kościoła we Wrocieryżu, przy skrzyżowaniu dróg znajduje się stara szkoła,w  której ostatni dzwonek zabrzmiał wiele lat temu. W opuszczonym budynku grasują gryzonie i duchy przeszłości. Budynek ma nieuregulowany status prawny i jak na razie czeka na nowego właściciela.

Cmentarz we Wrocieryżu

W miejscu, gdzie zaczyna się Wrocieryż a kończą Sędowice znajduje się cmentarz parafialny. To położenie jest bardzo demokratyczne. Mieszkańcy obydwu wsi od lat toczą dyskusje, czy jest to na początku Sędowic, czy na początku Wrocieryża.  Na jego terenie wybudowana jest nowa, okazała kaplica cmentarna. Przy wejściu do kaplicy znajduje się tablica z czarnego grafitu.

                                                        
O księdzu Wrońskim można przeczytać we wcześniejszym wpisie.
W kaplicy oprócz księdza Wrońskiego spoczywa zasłużony dla parafii proboszcz Zygmunt Migza. 

                                       

                                                 

Figura św. Marcina we Wrocieryżu

Obok kościoła we Wrocieryżu znajduje się figura św. Marcina, patrona parafii. Postawiono ją tutaj w 1931 roku. Z daleka przypomina Jezusa z Rio de Janeiro. Jest to jedyny wizerunek tego świętego w naszej okolicy.

Stawy w Sędowicach

Sędowice to jedyna wieś w gminie Michałów, która może się pochwalić stawami rybnymi. Jest to ulubione miejsce wielu naszych kolegów, którzy zacięcie, z różnym skutkiem moczą wędkę w wodzie. Z ich doniesień wiemy, że na haczyk łapią się amury, okonie, karpie i szczupaki. Niektórzy preferują bliższy kontakt z rybami, łamiąc tym samym zakaz kąpieli.

ZPO w Sędowicach

W centralnej części Sędowic znajduje się Zespół Placówek Oświatowych w Sędowicach. W jego skład wchodzą:
- Szkoła Podstawowa w Sędowicach
- Przedszkole w Sędowicach

Szkoła została wybudowana w 1964 r.

15 czerwca 2014r. na placu Samorządowej Szkoły Podstawowej w Sędowicach miała miejsce niecodzienna uroczystość. Sędowicka placówka obchodziła 50 lat swego istnienia.

Pomnik ofiar II wojny światowej w Sędowicach

Przy skrzyżowaniu drogi Sędowice - Niegosławice z drogą lokalną, na polu uprawnym stoi pomnik ofiar egzekucji w 1943 r. wykonany z bloków piaskowca. Na tablicy możemy przeczytać taką inskrypcję: 
                             
                                                   W HOŁDZIE OFIAROM 
                                                      ZAMORDOWANYM
                                                               PRZEZ
                                                      HITLEROWSKIEGO
                                                           OKUPANTA
                                                  W LATACH 1939-1945

                                                 SPOŁECZEŃSTWO GROMADY
                                                               SĘDOWICE
                                                           DN. 16 LIPCA 1972r.

Krzyż w miejscu hitlerowskiej zbrodni

Jadąc drogą w kierunku Niegosławic za wsią Sędowice można zobaczyć drewniany krzyż.  Został ustawiony w miejscu, w którym Niemcy rozstrzelali w listopadzie 1943 roku 12 osób podejrzanych o działalność w ruchu oporu. 
Napis na krzyżu brzmi:
                                              TU DNIA 22.XI 1943 R.
                                               ZOSTALI ROZSTRZELANI
                                               PRZEZ HITLEROWCÓW
                                               MIESZKAŃCY WROCIERYŻA
                                               MICHAŁ KONOFOL
                                               JAN KONOFOL
                                               PIOTR MITRĘGA 
                                               TOMASZ MITRĘGA
                                               JAN MITRĘGA
                                               KAZIMIERZ STASZOWSKI      
                                               FELIKS BŁAJSZCZAK
                                               STEFAN BARAN 
                                               Im i nam daj pokój Panie!

Inne figury w Sędowicach

W Sędowicach przy drodze przez wieś zwracają też uwagę dwie figury ustawione w 1921 roku. Na pierwszej, od wschodniej strony, widnieje rzeźba Matki Boskiej. Na drugiej umieszczona jest postać Chrystusa Króla. Stoi na wysokiej kolumnie, na której znajdują się rzeźby świętych, a od frontu także płaskorzeźba przedstawiająca bosego oracza klęczącego pod krzyżem, w tle Anioła za pługiem ciągniętym przez woły oraz sylwetką kościoła.
Przydrożne, kamienne figury są elementem charakterystycznym dla Ponidzia. Nie ma chyba drugiego takiego regionu w Polsce z taką liczbą kamiennych świątków. 

             

Figura św. Jana Nepomucena

W Sędowicach w pobliżu wejścia na plac szkolny, nad rzeką Mierzawą, przy głównej  drodze przez wieś stoi barokowa figura z przechyloną postacią św. Jana Nepomucena. Według portalu nepomuki.pl pochodzi z 1736 roku. Na podstawie widnieje natomiast zatarta częściowo data zaczynająca się od cyfr 1 i 8.

Św. Jan Nepomucen - jest patronem jezuitów, Pragi, spowiedników, szczerej spowiedzi, dobrej sławy i tonących oraz orędownikiem podczas powodzi. Jest także patronem mostów.

Według tradycji ludowej był świętym, który chronił pola i zasiewy przed powodzią, ale również i suszą. Dlatego figury Jana Nepomucena można spotkać jeszcze dzisiaj przy drogach w sąsiedztwie mostów, rzek, ale również na placach publicznych i kościelnych oraz na skrzyżowaniach dróg.

 

Figura ta została niedawno odnowiona przez tutejszą Straż Pożarną i  
teraz wygląda tak.

Źródło:http://m.kielce.gazeta.pl/kielce/1,106510,12481489,Odkrywamy_Swietokrzyskie__Zalozyli_ja_Sedek_i_Wicek.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Nepomucen

Historia Sędowic

Sędowice to była kiedyś bardzo duża wieś. W 1579 roku naliczono w niej 23 samodzielnych gospodarzy (kmieci), sześciu zagrodników , pięciu komorników i jednego rzemieślnika. Istniała też we wsi karczma. Wieś należała przez wiele lat do klasztoru mogilskiego. W 1827 roku mieszkało tu 362 mieszkańców w 43 domach.
       W 1864 roku wieś została zabrana klasztorowi mogilskiemu i sprzedana  osobie prywatnej za 36 705 rubli.  
Od 1864 roku  wieś należała do   gminy  Nawarzyce w powiecie jędrzejowskim. Należała do parafii Wrocieryż. W końcu XIX wieku była tu szkoła początkowa i młyn wodny.  Dobra Sędowice składały się  z folwarków Sędowice i Gawron.

Od czego wywodzi się nazwa „Sędowice” ?

Sędowice to wieś wymieniona w kronikach już w roku 1222 jako "Sadouici".  W 1336 roku  wieś nazwano "Sandoviczi". Nazwa tej miejscowości pochodzi od staropolskiej nazwy osobowej "Sędo".





Źródło:http://www.infomichalow.e-ck.pl/miejscowo%C5%9Bci/s%C4%99dowice.html
http://img.targeo.pl/i/cache/static/miasto/se/sedowice,gmina_michalow,42029.png

Ks. Franciszek Wroński

Syn Marcina i Wiktorii urodzony  w Chałupkach parafia Lisów 1810 r. Za tego proboszcza w lutym 1863 r., tuż po wybuchu powstania styczniowego, odbył się we Wrocieryżu w plebanii zjazd patriotyczny około 30 księży przy udziale szlachty. Między innymi byli tu księża: Bieroński, Ćwikliński, Wnorowski  i Ludwik Zając. Profesor seminarium, ks. Wnorowski i inni wywiezieni byli do cytadeli warszawskiej lub na Sybir. Po długich staraniach ks. Wroński wrócił bardzo zmizerowany. Długo chorował, a przed śmiercią zrobił testament zapisując 2000 zł. na restaurację kościoła. Zmarł 6 listopada 1870 r. przeżywszy lat 60, Spoczywa we własnym grobie na starym cmentarzu. Ks. Kajetan Świderski z Nawarzyc, egzekutor testamentu, wmurował w ścianę kościoła marmurową płytę z portretem zmarłego na blasze i napisem :
                                                                               D.O.M.
                                                                                  et
                                                                         piae memoriae

Na poniższym zdjęciu jest tablica, którą wmurowano w kaplicy na cmentarzu.

Źródło:http://powstanie1863.zsi.kielce.pl/miejsca/s_z/pix/wro_2a_m.jpg

Bitwa pod Wrocieryżem

Mało kto wie, że pola w okolicach Wrocieryża były miejscem bitwy, która rozegrała się między książętami piastowskimi walczącymi o władzę w czasie rozbicia dzielnicowego. W 1228 roku starły się wojska Konrada Mazowieckiego z księciem śląskim Henrykiem Brodatym. Podczas bitwy zginął syn Konrada – Przemysław. 

Konrad I Mazowiecki

Henryk Brodaty

Źródło:http://th01.deviantart.net/fs70/PRE/f/2013/049/2/7/konrad_mazowiecki_by_pastelizator-d5vdxgd.jpg
http://gim1trzebnica.edupage.org/files/Brodaty.jpg

Obraz Matki Boskiej Wrocieryskiej

Obraz Matki Boskiej Wrocieryskiej od początku cieszył się szerokim kultem wiernych. Świadczą o tym liczne wota, jakie umieszczano wokół obrazu, w podzięce za otrzymanie łaski i dobrodziejstwa.Niestety, pod koniec XVII w. znaczna ich część została skradziona. Sto lat później, w 1783 r., przy objęciu parafii przez ks. Placyda Okońskiego, wszystkich wotów było 38 oraz 28 nici korali. Oprócz głównego odpustu przypadającego na św. Marcina w parafii jest też odpust 31 maja związany ze świętem Matki Boskiej Królowej Świata (Matki Boskiej Wrocieryskiej). Więcej na temat obrazu i historii kościoła można przeczytać na stronie diecezji kieleckiej.

                                               

Wnętrze kościoła

Kościół jest niewielki, w prezbiterium i w nawie niesklepiony. Arkada oddziela prezbiterium od nawy, sześć filarów podtrzymuje sufit. Ściany zdobią pilastry jońskie. Posadzkę wykonano z ciosu kamiennego, w nawie jest ona o dwa stopnie niższa. Główny ołtarz z cegły i kamienia pińczowskiego wykonał Adam Rojowski z Miechowa. Dwie kolumny stoją jakby na straży cudownego obrazu Matki Boskiej dobrotliwie patrzącej na widza. Obraz zdobią korony i sukienka drewniana, wysrebrzona, w części złocona.
 Po stronach głównego ołtarza stoją na tle sztucznych, lustrzanych okien figury św. Jana i Piotra apostołów. Ołtarz i kościół konsekrował Tomasz Nowiński biskup biblijski, generał Miechowitów, czyli bożogrobców w 1822 r. W nawie stoją w ukos dwa ołtarze. Pod chórem, na lewo, stoi prowizerowany ołtarzyk Matki Boskiej Częstochowskiej. Chór barokowo wygięty ku przodowi, wspiera się na arkadzie, pod którą całą szerokość nawy zajmuje kruchta o trzech wejściach od zachodu. Z zakrystii wchodzi się na górę do skarbczyka.Na pierwszym zdjęciu w nawie głównej widoczny jest obraz Matki Boskiej Wrocieryskiej, któremu przypisuje się cudowną moc.

Kościół z zewnątrz

Fronton kościoła zdobi oryginalna facjata w kształcie pięciu schodów. Na najniższych stoją figury archaniołów, na najwyższym -na szczycie- Niepokalana. Zaś na zakończeniach czworokątu, tworzącego fronton, stoją figury św. Stanisława biskupa i męczennika oraz św. Marcina, patrona kościoła. Na frontonie rzymski napis: MDCCCII (1802). Nad kruchtą napis: ERECTUM PRIMO XIX SAECULI ANNO 1801. Na środku dachu wznosi się wieża- sygnatura. Odpust parafialny we Wrocieryżu przypada na 11 listopada i zbiega się z Narodowym Świętem Niepodległości, można więc pokusić się o stwierdzenie, że jest to najbardziej ,, patriotyczny '' kościół w gminie Michałów.

Historia kościoła św. Marcina we Wrocieryżu

Parafia prawdopodobnie powstała wtedy, gdy Wrocieryż był własnością biskupów lubuskich, już bowiem w 1326 r. plebanem był Marcin, który opłacał świętopietrze. Dawny kościół trwał do 1448  r. W tym bowiem roku za plebana Piotra stanął kościół modrzewiowy. W końcu XVIII wieku kościół był bardzo w złym stanie, ściany były ściągnięte ankrami, mury zakrysti popękane. W latach 1801-1802 ks. Karol Januszowski postawił nowy murowany kościół.

Historia Wrocieryża

Początki miejscowości sięgają XIII wieku, gdy  w 1239 roku Sando syn Dobiesława nadaje tą wieś  klasztorowi mogilskiemu wraz z jeziorem Dobrowoda. Jezioro to musiało być duże skoro wymienia się je w dokumentach oddzielnie. Mieszkańcy wsi zobowiązani byli do licznych posług na rzecz klasztoru.Było we wsi 12 łanów kmiecych (łan to 18-26 ha ziemi!). Wieś była dość duża, istniały też w niej  dwie karczmy i młyn. W 1494 roku biskup lubuski sprzedaje wieś zakonowi bożogrobowców z Miechowa za 600 grzywien. W 1579 roku wieś należy do zakonu z Miechowa.  Istniejące we wsi jezioro o nazwie Dobrowoda, zanikło w XVI wieku  w wyniku prac melioracyjnych Barbary Kołkowej. W końcu XVII wieku dzierżawcą Wrocieryża była rodzina Brzechwów. Nie wiadomo  w jakich okolicznościach wieś przestaje być własnością zakonu bożogrobowców, stało się to w końcu XVIII wieku. Już w  1785 roku Joachim Gint-Dziewałtowski herbu Trąba szambelan królewski staje się właścicielem dóbr Wrocieryż. Jego syn Jan miecznik lubaczowski i szambelan królewski przejął majątek Wrocieryż. Ród ten wywodził się z Litwy. Z kolei jego syn Alojzy urodził się właśnie tu w 1813 roku. Był on kolejnym właścicielem tych dóbr. Jego następcą był Stanisław Gabriel Gint-Dziewałtowski urodzony we Wrocieryżu w 1837 roku.   
W 1827 roku we wsi naliczono 30 domów i  260 mieszkańców. Folwark Wrocieryż i pobliski folwark Jelcza Wielka stanowiły dobra Wrocieryża.   

                                                                       Źródło: http://www.michalow.pl/art.php?id=7&p=1

Od czego wywodzi się nazwa „Wrocieryż” ?

Wrocieryż to stara miejscowość, nazwę bierze pewnie od Wrocisza, gdyż imię to znane było w XII stuleciu. Różnie pisano nazwę: Wrocieszysz, Vrocisir, Wrocyzir, Wroczyrzysz, Wroczyrzysch, ponieważ cudzoziemcy jak Niemcy, Francuzi czy Włosi, piszący dokumenty, czy też zbierający świętopietrze, nie mogli opanować naszej wymowy ani nazwy ani pisowni.

Źródło:http://img.targeo.pl/i/cache/static/miasto/wr/wrocieryz,gmina_michalow,19236.png

Podstawowe informacje o warunkach naturalnych

Wrocieryż i Sędowice to wsie leżące w gminie Michałów, powiecie pińczowskim, województwie świętokrzyskim. Łączy je rzeka Mierzawa i przynależność do parafii Wrocieryż.
Poniższe zdjęcia przedstawiają naszą rzekę w okolicach mostu w Sędowicach.

Projekt gimnazjalny

Jesteśmy uczniami klasy II Gimnazjum w Węchadłowie. Wybraliśmy projekt z historii "Nasza Mała Ojczyzna: Wrocieryż i Sędowice". Przedstawimy w nim dzieje miejscowości, z których pochodzimy i parafii Wrocieryż, do której należą Sędowice . Oto my:

Dariusz Dąbrowski- Sędowice
Miłosz Rusek-Sędowice
Oskar Zygan-Sędowice
Damian Klasiński- Lubcza

Opiekun projektu, Pani mgr Agnieszka Śliwa zachęciła nas, abyśmy opublikowali materiały, które zbierzemy i stworzyli bloga. Mamy nadzieję, że starczy nam zapału do pracy i będziemy w miarę systematycznie zamieszczać wpisy o historii naszych miejscowości, czyli Sędowic i Wrocieryża. Wszystkie zdjęcia są naszego autorstwa.